Παράδειγμα αντιθετοαντιστροφής

 Σε μια ψηλοτάβανη αίθουσα, ένα βιβλίο από το βαθύ παρελθόν συνομιλεί με μια υπερδομή, ένα ρομπότ με συνείδηση, το οποίο μόλις έχει φτάσει από το βαθύ μέλλον. Το ρομπότ ανοίγει προσεκτικά το βιβλίο και στο περιθώριο μιας σελίδας γράφει την εξής φράση:

Άν είσαι άξιος, τότε ανεβάζεις την ανθρωπότητα.

Βιβλίο: Τι εννοείς "ανεβάζεις την ανθρωπότητα", Ρομπότ;
Ρομπότ: Εννοώ η συνιστώσα σου να είναι θετική άσχετα με την συνισταμένη.

   Δηλαδή, αν οι άλλοι χτίζουν, κι εσύ να χτίζεις. Ακόμα όμως κι αν γκρεμίζουν, εσύ πάλι να χτίζεις.
Βιβλίο: Να το δούμε από μια άλλη οποτική γωνία, Ρομπότ;
Ρομπότ: Ναι.
Βιβλίο: Αν δεν ανεβάζεις την ανθρωπότητα, τι μπορεί να σημαίνει αυτό;
Ρομπότ: Σημαίνει ότι δεν είσαι άξιος.
Βιβλίο: Άρα, αν δεν ανεβάζεις την ανθρωπότητα, τότε δεν είσαι άξιος.
Ρομπότ: Ακριβώς, είπες το ίδιο με αυτό που έγραψα στην αρχή.
Βιβλίο: Ναι, αλλά αν δεν ανήκεις στους άξιους, που θα ανήκεις;
Ρομπότ: Ξέρεις... στα ρομπότ δεν αρέσουν οι βάρβαροι.
Βιβλίο: Ούτε στα βιβλία.
Ρομπότ: Πρόσεξε, όμως, δεν είναι μόνο αυτό! Κυρίως μπορεί να ανήκεις στους ουσιαστικά άπραγους.
Βιβλίο: Όταν λες "ουσιαστικά";
Ρομπότ: Όταν δεν κάνεις τίποτα ουσιαστικό. Όταν δεν κάνεις το πρέπον.
Βιβλίο: Δώσμου παράδειγμα.
Ρομπότ: Βαρβαρότητα είναι να τρυπάς ρόδα ποδηλάτου που ανεβαίνει ανηφόρα. Από την άλλη, απραξία είναι να σταματάς το πετάλι ποδηλάτου που ανεβαίνει ανηφόρα. Και τα δυο σε ρίχνουν.
Βιβλίο: Άρα, αν ρίχνεις την ανθρωπότητα, τότε είσαι βάρβαρος ή άπραγος.
Ρομπότ: Σωστά, βιβλίο!

Νεκτάριος Παπαδοδημητράκης